Afgelopen lente ben ik gestart met het vermeerderen van meerdere graan rassen. Één daar van is Nimweegs Bruinkaf.

Het Tarweras is afkomstig van Ruurd Walrecht (Zweden). Naar zijn zeggen is het een landras/ cultuurgewas dat ooit in Nederland heeft gegroeid, maar door veredeling is verdwenen.

Haar huidige stam is “Dala Lantvete” een oud landras en zomertarwe uit Dalarna (Zweden). Het is een zogenaamd “diversiteitsgewas”, wat betekent dat er grote variatie is in de aren, zowel qua kleur als qua vorm, en dat sommige aren borstels hebben en andere geen.

Waarom het introduceren van een Tarwe landras/cultuurgewas? Zaden zijn eeuwenlang veredeld en doorgegeven door miljoenen boeren. Tegenwoordig is ons zaadgoed (ons culturele erfgoed) grotendeels in handen van een klein aantal multinationale zaadbedrijven. Tegelijkertijd neemt de biodiversiteit in de landbouw dramatisch af en komen er steeds meer grootschalige monoculturen van steeds minder gewassen. Dat betekent minder keus in de winkel voor de consument en, op de lange termijn, een bedreiging van de voedselzekerheid. Met de huidige klimaatverandering wordt het belang van agrobiodiversiteit steeds actueler. Een ander voordeel van het introduceren van een oud cultuurras is dat deze nog door Biologische veredeling is verkregen. Ze is daar mee aangepast aan de teeltomstandigheden van weleer. Dit houdt in dat dit tarweras om kan gaan met natuurlijke meststoffen, en ze snel de bodem bedekt (tegen onkruid) en mede hierdoor een brede weerstand heeft tegen ziekten en plagen. Men spreekt ook wel van robuuste rassen.

Het belang van de Nimweegs Bruinkaf is het terugbrengen van een cultuurgewas in een regio. Dit bied de omgeving (landschap als bewoners) een Tarwe soort dat zich aanpast aan deze omgeving. Ze past zich aan, aan het lokale klimaat en aan de bodem (terroir) waar ze in groeit. Je zou hiermee kunnen stellen dat ze zich aan Nijmegen aanpast en hiermee van Nijmegen wordt en de smaak van Nijmegen gaat vertegenwoordigen. Ze word als het ware nieuw cultureel erfgoed van Nijmegen.

Daarbij heeft dit tarwesoort een brede toepassing doordat het een hoog eiwitgehalte heeft en een goede minerale samenstelling. De tarwe kan gebruikt worden voor broden, pannenkoeken, cakes etc.

Deze tarwesoort heeft op dit moment geen officiële Nederlandse naam. Een cultuurgewas werd vroeger genoemd naar de samenstelling van de plek waar het geteeld werd en hoe ze er uit ziet. Hierom zal het ‘Nimweegs Bruinkaf’ gaan heten. Naast de introductie is het doel om in de nabije toekomst het gewas te vermeerderen en vervolgens lokaal af te zetten bij zowel molen als bakker.